aan tafel bij opa: gehaktballen met jus, aardappels en bietjes

De gehaktballen met jus van mijn opa zijn beroemd in onze familie en daarbuiten. Al jaren maakt hij de lekkerste gehaktballen en vooral zijn jus is onovertroffen. Die staat in onze familie dan ook bekend als ‘opa-jus’. Als we met de familie bij mijn opa en oma eten, is standaard de vraag: krijgen we ook van die lekkere ‘opa-jus’? Het antwoord is eigenlijk altijd ja, want mijn opa kookt het liefst op z’n Hollands met aardappels, groente en vlees. Het recept voor zijn jus is jaren geheim gebleven, hij wilde het niet aan ons prijsgeven. Tot vorige week, toen ik hem vroeg of ik het recept voor zijn gehaktballen met jus mocht delen op de blog. Dit is dus een primeur in onze familie!

Ik ging met opa aan de slag om een echte Hollandse maaltijd te bereiden. Opa bedacht het menu en ik schreef op wat hij deed. Dat was trouwens nog niet altijd even eenvoudig, want het was vooral ‘een scheutje van dit’ en ‘een beetje van dat’. Ik heb dat zo goed mogelijk op proberen te schrijven en volgens mij is dat goed gelukt. Ik denk trouwens dat ik opa’s jus nooit helemaal zal kunnen evenaren, maar met dit recept komen we in elk geval een behoorlijk eind in de buurt.

In zijn jus gebruikt opa altijd de aanbaksels van de gehaktballen als basis. Daarbij voegt hij een beetje ketjap, omdat dit onwijs veel smaak aan je jus geeft. Hij voegt ook vaak een beetje ‘woksaus’ toe. Toen ik vroeg wat hij daarmee precies bedoelde, gaf opa aan dat hij vaak een potje woksaus in de koelkast heeft staan (net wat hij nog over heeft) en dat je daarmee een extra lekkere smaak aan de jus geeft. Ik heb zelf nooit potjes kant-en-klare woksaus in huis, maar ik denk dat je met een klein scheutje van bijvoorbeeld oestersaus of gembersiroop ook net die bijzondere twist aan je jus kunt geven. Of laat het achterwege, want ook dan smaakt de jus echt heerlijk.

We aten natuurlijk niet alleen gehaktballen met jus. Opa maakte heerlijke geraspte bietjes met een lichte zoet-zure smaak. Natuurlijk aten we er gekookte aardappels bij, en nog wat uitgebakken spekjes, Deze smaken hemels in combinatie met de bietjes. Al met al hadden wij een geslaagde avond. Opa maakte ook nog een griesmeelpudding met bessensap, dat recept houden jullie nog van me te goed.

Met De Wereld op je Bord maak ik de lekkerste gerechten uit de hele wereld, maar ik wil ook zeker de pareltjes uit ons eigen land niet vergeten. Want deze Hollandse pot van opa smaakt gewoonweg heerlijk.

Ingrediënten voor 4 personen

Voor de gehaktballen 

• 400 gram gehakt (rund of half-om-half)
• 2 tl gehaktkruiden
• 1 el ketjap

Voor de jus

• 1 el ketjap
• 1 tl maggi
• 250 ml water
• 1/2 el maizena
• evt. scheutje woksaus (wat je toevallig nog in de koelkast hebt staan)

Voor de bieten

• 800 gram gekookte bieten
• halve ui
• 2 kruidnagels
• 1 laurierblaadje
• 1 groente bouillonblokje
• scheutje azijn
• scheutje siroop of 1 el suiker
• opt. scheutje port

Verder

• 1 kg vastkokende aardappels
• 200 gram spekjes

Wat ga je doen

Rasp de bieten en snipper de ui. Schil de aardappels, halveer grote aardappels.

Maak vervolgens de gehaktballen. Meng hiervoor het gehakt met de gehaktkruiden en ketjap. Vorm 4 gehaktballen.

Verhit een beetje roomboter of olijfolie in een koekenpan of braadpan en bak hierin de gehaktballen eerst op middelhoog vuur rondom bruin en daarna verder op laag vuur in ongeveer 20-25 minuten gaar.

Breng de aardappels in ruim water aan de kook en kook in ongeveer 20 minuten gaar, tot je er met een vork gemakkelijk doorheen prikt.

Verhit een beetje olie in een pan en fruit hierin de ui aan. Voeg vervolgens de geraspte bieten toe, samen met de kruidnagels, laurier en het bouillonblokje. Laat op laag vuur zachtjes sudderen.

Bak in een klein koekenpannetje de spekjes knapperig.

Haal de gehaktballen uit de pan als ze gaar zijn. Voeg het water voor de jus aan de aanbaksels van het gehakt toe, samen met de ketjap, maggi en eventueel een beetje woksaus. Breng verder op smaak met een beetje peper en zout. Breng de jus aan de kook en zet dan het vuur laag. Maak van de maizena een papje met 1 el koud water en roer tot de maizena is opgelost. Voeg het papje aan de jus toe, zodat de jus gaat indikken. Is je jus toch nog te dun, dan maak je nogmaals zo’n maizenapapje. Doe de gehaktballen terug in de pan, zodat ze goed heet zijn.

Serveer de aardappels met de bietjes, spekjes en de gehaktballen met jus.