Yes, we hebben weer iets nieuws bedacht voor de blog! Vanaf nu zal om de maand De Wereld op je Bord volledig in het teken staan van één land of keuken. Er zijn zoveel mooie wereldkeukens en daar laat ik jullie graag kennis mee maken. Ik trap de themamaanden steeds af met een uitgebreid artikel over de achtergrond van die keuken en de gebruikte producten. De rest van de maand deel ik recepten uit dit land met jullie, van complete avondmaaltijden tot lekkere taartjes en warme soepen. Op mijn social media deel ik nog meer over het specifieke land, zoals kleine receptjes, leuke blogs en mooie ingrediënten. Volg mij dus ook vooral op mijn social kanalen, Instagram, Facebook of Pinterest. Ik hoop dat jullie het ook een leuk plan vinden, laat het me vooral weten!!
De eerste themamaand staat in het teken van Suriname! Een land dat altijd met Nederland verbonden is geweest en er wonen veel Surinamers in Nederland. Ik denk dat iedereen wel een beetje een beeld heeft van de Surinaamse keuken, maar dat gaat misschien niet veel verder dan roti of nasi. Er is nog zoveel meer, de Surinaamse keuken is ontzettend veelzijdig en daar wil ik jullie deze maand mee kennis laten maken! Kleine spoiler: het Surinaamse eten is ZO lekker, deze keuken moet je echt leren kennen! Vandaag vertel ik jullie eerst wat meer over de achtergrond van de Surinaamse keuken.
Oorsprong van de Surinaamse keuken
Suriname is een land met een lange geschiedenis. Door het koloniale verleden wonen er maar liefst 10 verschillende bevolkingsgroepen in Suriname. De oudste bewoners zijn de Indianen, die al vanaf 500 v.Chr. in Suriname wonen. Vanaf ongeveer 1500 kwamen de eerste Europeanen naar Suriname, eerst de Engelsen en later de Nederlanders. Vanaf 1674 werd Suriname officieel een Nederlandse kolonie. In diezelfde tijd begonnen ook Joden uit Portugal en Duitsland naar Suriname te komen. Al eerder brachten de Europeanen slaven vanuit Afrika naar Suriname. Zo ontstond dus al een heel mengelmoesje aan culturen. Maar daar kwam nog meer bij, zo werden van 1853 Chinezen uit Hongkong naar Suriname gebracht om daar op de plantages te werken. Vanaf 1873 kwamen er ook arbeiders uit India en daarna volgden de Javanen uit Indonesië.
Suriname is dus met recht een multiculturele samenleving te noemen. Er wonen Europeanen, Afrikanen en Aziaten en dan ook nog eens met allerlei verschillende geloven, christenen, joden, islamieten, hindoeïsten en boeddhisten. Al deze culturen hebben de Surinaamse keuken beïnvloed en uit deze mengeling is de unieke Surinaamse keuken ontstaan. Bekende gerechten uit de Surinaamse keuken zijn onder andere roti, pom, bami, nasi goreng en moksi alesi.
Eettradities en de rol van eten
De rol van eten in de Surinaamse keuken is eigenlijk niet te overschatten. In de inleiding van het kookboek ‘Un buku’ wordt het treffend verwoord: “Als er een volk op aarde is waarbij alles om eten draait, dan zijn het wel de Surinamers, waar ook ter wereld. Surinamers eten niet om in leven te blijven, ze leven om te eten” (Sarriel Taus). In Suriname is het heel belangrijk om gastvrij te zijn en altijd genoeg eten te hebben, zodat iedereen kan blijven eten. Mijn recepten zijn vaak voor 2 personen, maar ik denk dat in een Surinaamse familie niet snel voor 2 personen gekookt zal worden ;). Op Surinaamse feestjes speelt eten ook een belangrijke rol, er wordt dan traditioneel altijd pom (een ovenschotel met pomtajer) en pastei geserveerd. Overvloed is eigenlijk het trefwoord hier.
Veelgebruikte producten
De Surinaamse keuken kent een aantal basisproducten die veelgebruikt worden. Ik zal een overzicht geven per categorie. Het overzicht is niet volledig, maar geeft wel een goed beeld van de producten die in de Surinaamse keuken gebruikt worden. Als je in een Surinaams recept een ingredient ziet wat je niet kent, kijk dan eens op deze blog. Hier vind je een ‘verklarende woordenlijst’.
Zetmeelproducten: De Surinamers eten veel rijst en aardappel. Daarnaast wordt er ook cassave en roti gegeten. Roti pannenkoeken koop je kant-en-klaar bij de toko of supermarkt, je kunt ze ook zelf maken van bloem en gele spliterwten. Cassave is een belangrijk ingrediënt in de beroemde Surinaamse bojo cake.
Groenten en fruit: De Surinaamse groenten zijn hier een stuk onbekender en vaak ook lastig te verkrijgen. Je kunt ze gerust vervangen door Nederlandse groenten, alhoewel er dan natuurlijk wel iets van de smaakbeleving verloren gaat. Veelgebruikte groenten en fruit zijn onder andere kousenband (een soort lange sperziebonen, zie de foto bovenaan dit artikel), okra, groene bananen, bakbananen of sopropo (bittermeloen). Maar ook bekendere groenten zoals tomaat, prei of aubergine (of de Surinaamse witte aubergine antroewa). Daarnaast wordt er als bijgerecht veel zuurgoed gegeten, vaak komkommer of rode ui in azijn.
Vis en vlees: De Surinamers houden wel van vis en vlees! Er wordt vooral veel kip gegeten. Daarnaast wordt er in veel gerechten zoutvlees gebruikt. Zoutvlees is kenmerkend voor de Surinaamse keuken, en is rundvlees dat gepekeld en gemarineerd is. Hierdoor is het lang houdbaar. Daarnaast wordt er gedroogde worst gebruikt, zoals fa-chong. Je kunt dit vervangen door een andere pittige worst. Wat vis betreft is bakkeljauw het bekendste product. Dit is gezouten en gedroogde kabeljauw. Bakkeljauw moet eerst ontzouten worden voordat je het kunt gebruiken. Hiermee maak je onder ander het bekende Surinaamse broodje bakkeljauw. Als je geen bakkeljauw kunt krijgen, kun je ook een andere gerookte vis nemen, zoals makreel. Tot slot zijn ook garnalen een veelgebruikt product.
Kruiden en specerijen: smaakmakers zijn onmisbaar in de Surinaamse keuken. En het goede nieuws is dat de Surinaamse kruiden en specerijen hier over het algemeen heel goed verkrijgbaar zijn, ook bij de supermarkt. Veelgebruikte en hele bekende producten zijn knoflook, gember, ketjap, sojasaus en sambal. Er worden ook veel maggiblokjes gebruikt, dit zijn kleine vierkante bouillonblokjes. Je kunt ze vervangen door gewone bouillonblokjes, maar let wel op dat deze vaak 2x zo groot zijn. De Surinamers houden wel van pit en hun bekende peper ‘madam jeanette’ wordt dan ook aan veel gerechten toegevoegd. Let op, deze peper is ontzettend heet! Je hoeft hem niet in stukjes fijn te snijden (tenzij je een mega pittig gerecht wilt), als je de peper in zijn geheel bovenop een gerecht legt tijdens het koken, geeft hij zijn smaak al af. Een ander belangrijke smaakmaker is de Surinaamse masala, een kerriemengsel. Dit mengsel geeft de typische smaak aan bijvoorbeeld roti. De Surinaamse masala is geuriger en kruidiger dan de gewone Hollandse kerrie. De ingrediënten van de masala kunnen variëren, maar vaak zit er in ieder geval koriander, komijn, kurkuma, fenegriek en peper in. Een andere specerij die je in veel Surinaamse recepten tegenkomt, is piment. De pimentkorrel, ook bekend als all spice of pimentbes, is peperig van smaak, maar met een vleugje kaneel, nootmuskaat en kruidnagel. Het geeft dus een warme, peperige smaak aan gerechten. Vaak worden er een aantal pimentkorrels in hun geheel aan een gerecht toegevoegd. Een laatste kruid wat ik hier wil noemen is selderij, dit wordt vaak op het laatst aan een gerecht toegevoegd. Het is een vers kruid dat een klein beetje op peterselie lijkt, maar met een sterkere smaak. Het is lekker over bijvoorbeeld Surinaamse bami en nasi.
Zo, dat was in het kort een en ander over de Surinaamse keuken. De komende weken ga ik jullie kennis laten maken met de lekkerste gerechten uit Suriname. Heb je zelf nog een lekker Surinaams recept? Laat het me dan weten in de comments, ik ben heel benieuwd!
Gebruikte bronnen
Mirjam van der Rijst e.a., Un buku, uitgeverij Kosmos 2015
Wikipedia – de Surinaamse keuken
Heeft u onze nieuwste uitgave, Muriel’s Groot Surinaams Kookboek al gezien?
http://www.interfundgroup.com/kookboeknederland voor bestelinformatie in Nederland.
http://www.vaco.sr/MGSKdemo voor een kijkje in het boek.
Vriendelijke groet!